Osie na konusach w małych NSU

Szczegóły: Kategoria: Nadwozie; Przez CeRaMik; 09.Kwi; Nadrzędna kategoria: Technika; 09 kwiecień 2014; Poprawiono: 18 czerwiec 2014; Odsłon: 4100

Koła w motocyklach wywodzą się w prostej linii od kół rowerowych, podobnie jak cała konstrukcja nadwozia. Widoczne gołym okiem szprychy kojarzą się jednoznacznie. W latach 30-tych stosowano jeszcze jedno typowo rowerowe rozwiązanie, które w rowerach jest stosowane do dnia dzisiejszego, mowa tu o łożyskach składanych z możliwością regulacji luzu, zwanych popularnie – „konusami”. Budowa takiego łożyskowania polega na zastosowaniu misek osadzonych w korpusie piasty stanowiących bieżnię zewnętrzną, zespołu kulek w koszyczku oraz bieżni wewnętrznej wykonanej jako nakrętka (konus) nakręcana na gwintowany pręt stanowiący oś. Ciekawostką takiej konstrukcji jest fakt, że luz łożyska ustawiany był przez osobę serwisująca pojazd. Od jej doświadczenia i wiedzy zależała w dużej mierze trwałość elementów łożyska.

Osie na konusach w małych modelach NSU

W motocyklach NSU w klasach pojemnościowych od 175ccm do 250ccm takie rozwiązanie stosowane było prze całe lata 30-te. W pierwszych seriach modeli 201 OS, tak łożyskowane były obie piasty. Wymiary łożysk piasty przedniej i tylnej były identyczne, jedyną różnicą była długość osi oraz zastosowanie suwliwej bieżni wewnętrznej i zderzaka z prawej strony piasty, czyli w pierwszych seriach od strony bębna hamulcowego. W kolejnych latach motocykle ewoluowały w kierunku nowoczesności i w kołach również następowały zmiany. Piasta tylna została wyposażona w maszynowe łożyska kulkowe i oddzielny bęben hamulcowy, łożyskowany na własnej półosi. Dzięki takiemu rozwiązaniu można było zastosować oś przetykową, a podczas demontażu koła nie trzeba było rozpinać łańcucha napędowego. Wyjęcie przedniego koła nie nastręczało trudności związanych z dodatkowymi demontażami dlatego ten typ łożyskowania pozostał do końca produkcji modelu 251 OSL.

Zmiany jakie wprowadzano dotyczyły dostosowania do nowego typu mechanizmów napędu licznika. W pierwszej wersji napęd licznika realizowany był za pośrednictwem pary kół zębatych o zębach prostych a następnie przekładni kątowej zamocowanej na widelcu. W tym przypadku konusy były jednakowe z obu stron. Gdy w motocyklach NSU przeniesiono przekładnię kątową do aluminiowej obudowy montowanej na osi koła przedniego, wówczas lewy konus został przekonstruowany w taki sposób aby zabezpieczał obudowę przed obrotem jednocześnie odpowiednio ją osiując wobec pierścienia napędowego na piaście.

Chronologia wprowadzanych zmian

W okresie produkcji "małych OSL" stosowano następujące zmiany:

W I serii modeli 201 OS, wszystkie miseczki były jednakowe nr kat. 91084, natomiast stosowano dwa rodzaje konusów: 3 szt. gwintowane nr kat. 52455 oraz 1 suwliwy nr kat. 52456. Dane te podaję na podstawie katalogu części, ale możliwe że są one nie ścisłe, ponieważ na rysunkach konusy przednie wyglądem różnią się od tylnych.
W II serii tył pozostawiono bez zmian konstrukcyjnych, ale prawdopodobnie doszło do zmian kształtu lub wymiarów konusów bo numery katalogowe uległy zmianie (miseczki nr 91084 - 2 szt.; konus lewy nr 91031; konus prawy nr 91032), natomiast przód dostosowano do nowego napędu licznika i zmieniono lewą stronę łożyskowania przedniej piasty. Ostatecznie po zmianie wygląda to tak: lewy konus nr 91483, lewa miska nr 91481; prawy konus nr 91031, prawa miska nr 91084.
Następna korekta konstrukcji to wprowadzenie ww. łożysk maszynowych w piaście tylnej (6204 x 1 – łożysko bębna hamulcowego; 6202 x 2 – łożyskowanie piasty). Przód pozostał bez zmian.

Możliwości przeróbki

Rozwiązanie takie pozostało do końca produkcji. Obecnie bardzo łatwo można przerobić (usprawnić) przednią piastę, przez zastosowanie łożysk maszynowych 6203 i dorobienie odpowiednich nakrętek imitujących kształt konusów (patrz dział „warsztat”).

Radek